Zdrowy sen jest niezwykle istotny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odpowiedni poziom snu wpływa na naszą koncentrację, energię, odprężenie oraz ogólne samopoczucie.
Zapoznaj się z materiałem poniżej i dowiedz się, dlaczego melatonina odgrywa istotną rolę w zapewnieniu właściwego rytmu snu.
Prawidłowy sen - kluczowe czynniki
Sen stanowi aż 30% naszego życia
Stężenie melatoniny w surowicy jest niskie, natomiast w ciągu nocy wyraźnie się zwiększa, aby osiągnąć najwyższe wartości między godziną 0.00 a 3.00.
Charakterystyczne jest także postępujące wraz z wiekiem stopniowe zmniejszanie się wydzielania melatoniny.
U noworodków stężenie melatoniny jest niskie
Najwyższe stężenie melatoniny występuje w wieku 3-5 lat
U osób w wieku około 40 lat dochodzi do stabilizacji poziomu melatoniny
Stopniowe obniżanie poziomu melatoniny występuje u osób starszych
Melatonina jest produkowana przez szyszynkę
Następnie uwalnia się do krwi i płynu mózgowo rdzeniowego
Melatonina pobudza specyficzne receptory, wywierając określone działania biologiczne
Melatonina wpływa na funkcjonowanie zegara biologicznego oraz rytm snu i czuwania. Aktywność bioelektryczna neuronów w tym szczególnym obszarze przyczynia się do utrzymania organizmu w stanie czuwania. Z kolei spadek ich aktywności to narastająca senność.
Wzrost stężenia melatoniny jest sygnałem dla zegara biologicznego, że jest noc i należy zwiększyć poziom senności.
Melatonina wpływa na:
Latencję snu
Jakość snu
Czas snu
Melatonina jest uznana za substancję
o wysokim profilu bezpieczeństwa i nieuzależniającą.
Metabolizm melatoniny:
Izoenzym P450
Fluwoksamina, 5- lub 8-metoksypsoralen, cymetydyna, estrogeny, chinolony
mogą przyczyniać się do wzrostu poziomu melatoniny
Karbamazepina, ryfampicyna oraz palenie papierosów
mogą przyczyniać się do spadku poziomu melatoniny
Jak przyjmować melatoninę?
Zazwyczaj
30 minut przed
snem
Od 1 do 5 mg
Warto dążyć do najmniejszej skutecznej porcji
Nie zaleca się stosowania suplementu diety przez kobiety w ciąży, karmiące piersią, dzieci oraz młodzież
Higiena snu
Nie śpij w ciągu dnia
Zadbaj o regularność snu
Unikaj alkoholu, kofeiny i nikotyny przed snem
Nie korzystaj ze smartfonu, komputera i telewizji 3 godziny przed snem
Unikaj intensywnych ćwiczeń bezpośrednio przed snem
Zjedz kolację 3 godziny przed snem
Unikaj silnego światła wieczorem i ciemnych pomieszczeń w dzień
Przed pójściem spać wywietrz sypialnię i zadbaj o odpowiednią wilgotność i temperaturę
| 1. | Siemiński M, Skorupa Ł, Wiśniewska-Skorupa K. Diagnostyka i terapia bezsenności w praktyce ogólnolekarskiej. Varia Medica, 2019, 3 (2): 109–115. |
| 2. | Zawilska JB. Melatonina - hormon o działaniu pro nasennym. Bromat Chem Toksykol. 2008, 3: 224–228. |
| 3. | Lewiński A, Karbownik-Lewińska M. Znaczenie kliniczne i zastosowanie terapeutyczne melatoniny - obecny stan wiedzy. Folia Medica Lodziensia, 2010, 37(1): 111-149. |
| 4. | Brzęczek M , Słonka K, Hyla-Klekot L. Melatonina - hormon o plejotropowym działaniu. Pediatr Med Rodz, 2016, 12 (2): 127–133. |
| 5. | Zawilska JB, Skene DJ, Arendt J. Physiology and pharmacology of melatonin in relation to biological rhythms. Pharmacol Rep. 2009, 61: 383–410. |
| 6. | Dubocovich ML, Rivera Bermudez MA, Gerdin MJ, Masana MI. Molecular pharmacology, regulation and function of mammalian melatonin receptors. Front Biosci. 2003, 8: 1093–1098. |
| 7. | Piotrowski T. Bezsenność - diagnostyka i leczenie farmakologiczne. Medycyna po Dyplomie, dostęp on-line 18.04.23.: https://podyplomie.pl/medycyna/36188,bezsennosc-diagnostyka-i-leczenie-farmakologiczne. |
| 8. | Xie Z i wsp. A review of sleep disorders and melatonin. Neurological Research, 2017; 39(6): 559-565. |
| 9. | Skalski M. Jakie leki należy stosować w leczeniu bezsenności? Medycyna po dyplomie. Dostęp on-line: https://podyplomie.pl/medycyna/32578,jakie-leki-nalezy-stosowac-w-leczeniu-bezsennosci. |
| 10. | Mp.pl Indeks leków. Melatonina. Dostęp on-line 18.04.23.: https://indeks.mp.pl/leki/desc.php?id=1298 (2023.04.04.) |
| 11. | Wichniak A. Higiena snu. Jak zadbać o zdrowy sen? Dostęp on-line 18.04.23: https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/bezsennosc/69683,higiena-snu-jak-zadbac-o-zdrowy-sen. |